Om de duurzame waarde van de Nederlandse melkkoe aan te tonen, start Vion een uniek pilotonderzoek waarin data van de slacht, CO₂-footprint en melk- en vleesproductie van Nederlandse melkveebedrijven worden vergeleken. Op deze manier wordt beoogd het onderscheidend vermogen van de Nederlandse melkkoe wetenschappelijk te onderbouwen. Deelnemend melkveehouder Bas Verstijnen, Rik Vlemminx (onderzoeker en ketenontwikkelaar rundvee bij Vion) en Yannick Bijker (student bedrijfskunde en agribusiness) vertellen meer over de pilot.

“In Nederland hebben we een data-intensieve veehouderij, waarin we gedetailleerd en op veel verschillende niveaus data verzamelen”, begint Rik. “Die data zijn al veel gebruikt om bijvoorbeeld voedselveiligheid en de situatie in slachterijen te toetsen.” De koppeling tussen slachtdata en de melk- en vleesproductie is echter niet eerder gemaakt. Door ook de CO₂-footprint van bedrijven mee te nemen, verwacht Rik een uniek inzicht in de prestaties van de Nederlandse melkveehouderij. “We zien al enige vooruitgang op verschillende vlakken. Maar door integraal te kijken naar zowel gezondheid, CO₂-uitstoot als melk- en vleesproductie, creëren we een unieke kans om ons als Nederlandse melkveehouderij te onderscheiden binnen de internationale markt.”

Voorop in kennis en kwaliteit
Yannick stelt een ‘koplopersgroep’ samen van melkveehouders die deelnemen aan het onderzoek. “Hier is geen voorselectie voor, omdat we een zo divers mogelijke groep willen. Van hoog- tot laagproductief, intensief tot extensief en Holstein tot Jersey. Hoe completer de dataset, des te beter kunnen we onze bevindingen verklaren.”

Ook voor de melkveehouder biedt de pilot waardevolle kansen. Rik: “De dataset geeft inzicht in hoe je presteert ten opzichte van de rest van de groep, en helpt de melkveehouder te verklaren waar bepaalde afwijkingen op zijn of haar bedrijf vandaan komen.”

Rik geeft een voorbeeld uit zijn eigen promotieonderzoek aan de Universiteit Utrecht. “We onderzochten onder meer de karkas- en afkeurgewichten in relatie tot het aantal gezondheidsbevindingen. Daarin kwam heel duidelijk naar voren dat naarmate het aantal gezondheidsbevindingen afneemt, het goedgekeurde gewicht toeneemt en er minder vlees wordt afgekeurd. Dan moet je denken aan een variatie van 50 kg per gemiddelde koe tussen bedrijven.”

Koploper aan het woord
Dat dit soort wetenschappelijke inzichten handvatten bieden om bedrijven verder te verbeteren, verwacht ook melkveehouder Bas. Hij is lid van de koplopergroep. “Als melkveehouder wil ik me blijven ontwikkelen, om zo onderaan de streep een beter resultaat te behalen”, licht hij zijn keuze om mee te doen aan de pilot toe. “Wanneer ik mijn keuzes op harde data in plaats van onderbuikgevoel kan baseren, leer ik steeds beter aan welke knoppen ik moet draaien om bijvoorbeeld de footprint te verlagen of de diergezondheid te verbeteren.”

Meetbare meerwaarde
Uit zijn ervaring met varkens, tot 2020 onderdeel van zijn bedrijf, weet Bas hoe waardevol de inzichten uit de slachtdata kunnen zijn. “Hier kwamen onder andere het aantal longaandoeningen en informatie over de levergezondheid naar voren. Zodra je dit soort informatie hebt, kun je erop sturen.” Volgens Bas hoort het verzamelen en analyseren van data bij het beter verwaarden van de producten. “Het is belangrijk om je verantwoordelijkheid te pakken op het gebied van de CO₂-uitstoot. Aan de hand van de data kunnen we de consument inzicht geven, en hard maken dat wij goed presteren en stappen zetten binnen de thema’s die in de markt en maatschappij leven. Als we zo feitelijk onderbouwde meerwaarde creëren, kunnen we beter zorgen dat deze daadwerkelijk beloond wordt. Daarmee willen we onze voorsprong als Nederlandse melkveesector behouden.”

Positief verhaal
Ook Rik ziet belangrijke kansen binnen de markt. “Afnemers moeten nu vaak redeneren met standaardgegevens die wereldwijd berekend worden. Kun jij de primaire data per boer aanleveren, en daarmee aantonen wat je goed doet, dan is dit ook voor afnemers heel interessant. Doordat een ondernemer de eigen CO₂-footprint in beeld brengt, kan hij of zij hiermee aan de slag.” Rik kijkt dan ook vol vertrouwen uit naar de resultaten van het pilotproject. “We geloven dat het verhaal van de Nederlandse melkveehouderij positief is. Met onze koplopersgroep willen we dat verhaal ondersteunen en vertellen.”